Zwolnienie dyscyplinarne za granicą
Zwolnienie dyscyplinarne jest jednym z najbardziej ekstremalnych sposobów rozwiązania umowy o pracę. W Polsce stosuje się je tylko w wyjątkowych sytuacjach. A jak jest za granicą?
Dyscyplinarka po polsku
Zgodnie z polskim Kodeksem Pracy, pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi umowę, jeśli pracownik:
- spowodował ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych;
- utracił (z własnej winy) uprawnienia wymagane do wykonywania pracy;
- w czasie trwania umowy o pracę, popełnił ciężkie przestępstwo uniemożliwiające dalsze zatrudnianie go na obecnym stanowisku.
Istotne jest również, że rozwiązanie umowy z winy pracownika jest możliwe tylko przez miesiąc od uzyskania przez pracodawcę informacji motywującej do zwolnienia. W takiej sytuacji pracodawca musi zastosować formę pisemną, z wyjaśnieniem przyczyny zwolnienia. Dyscyplinarka dotyczy wszystkich rodzajów umów o pracę, a także osób, które posiadają ochronę przed standardowym zwolnieniem (osoby w wieku przedemerytalnym, kobiety w ciąży).
Niemiecka dyscyplina
Podobnie, jak w przypadku polskiej dyscyplinarki, niemiecki pracodawca może zwolnić bez zachowania okresu wypowiedzenia w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków, a w szczególności:
- odmowa pracy w nadgodzinach;
- samowolna decyzja o urlopie (w Niemczech nie funkcjonuje urlop na żądanie);
- fałszowanie dokumentów potwierdzających czas pracy;
- popełnienie lub usiłowanie popełnienia przestępstwa wobec pracodawcy;
- prowadzenie rozmów prywatnych lub wykorzystywanie komputera do celów prywatnych (w przypadku, gdy jest to wyraźnie zakazane lub wiąże się ze stratami bądź kosztami dla pracodawcy).
Warto podkreślić, że każda z okoliczności jest głęboko ważona pod względem ogólnej sytuacji oraz obustronnego interesu stron. W tym przypadku analizowane jest, czy zastosowano wcześniej łagodniejsze środki, takie jak upomnienie lub przeniesienie na inne stanowisko pracy. Pracodawca bierze pod uwagę również sytuację rodzinną pracownika.
Przełożony w tej sytuacji może zwolnić pracownika w terminie do 2 tygodni od dnia następującego po momencie, gdy dowiedział się o okoliczności uprawniającej do zwolnienia. Wyjątkiem jest sytuacja, w której toczone jest postępowanie wyjaśniające sprawę motywującą do zwolnienia. Wówczas okres na wypowiedzenie rozpoczyna się z dniem zakończenia wyjaśnień. Zwolnienie dyscyplinarne nie może być stosowane w przypadku kobiet w ciąży oraz matek do 4 miesiąca od urodzenia dziecka.
Podobnie, jak w przypadku polskiej dyscyplinarki, pracodawca musi zastosować wypowiedzenie w formie pisemnej. Jednak argumentacja dotycząca rozwiązania sprawy, jest dostępna dla pracownika, na jego wyraźne żądanie. Pracownik ma 3 tygodnie od otrzymania wypowiedzenia, na zaskarżenie decyzji do sądu pracy.
Proces dyscyplinarny na Wyspach
Zwolnienie dyscyplinarne w Anglii musi być zgodne z kodeksem postępowania oraz organizacji ACAS. Tym samym podlega 3-stopniowemu procesowi:
- Pisemne oświadczenie – dotyczące zaistniałej sytuacji, pozwala na przygotowanie przez pracownika wyjaśnienia oraz argumentacji na spotkanie z pracodawcą.
-
Spotkanie z pracodawcą – pracodawca planuje spotkanie w dogodnym dla stron miejscu oraz czasie, wówczas strony mają możliwość wyjaśnienia zaistniałej sytuacji.
Pracownik może zabrać ze sobą osobę towarzyszącą – współpracownika albo przedstawiciela/działacza związków zawodowych. Jeśli pracodawca wyrazi zgodę, wówczas osobą towarzyszącą pracownika może być członek rodziny lub pracownik CAB (Biura Porad Obywatelskich). Osoba towarzysząca może przemawiać w imieniu dyscyplinowanego pracownika, jednak nie może odpowiadać na zadawane mu pytania.
Jeśli w trakcie spotkania pojawią się nowe okoliczności, wówczas pracodawca może przełożyć konsultacje z pracownikiem na inny termin, by mieć czas na dokładniejsze zbadanie sprawy.
Po spotkaniu pracodawca musi poinformować pracownika o swojej decyzji oraz możliwości odwołania się od niej.
Tym samym pracodawca może:
– nie podjąć żadnych działań,
– ostrzec pracownika pisemnie lub ustnie,
– zastosować ostatnie ostrzeżenie,
– zdegradować lub zwolnić pracownika,
– podjąć inne działania rozwiązujące problem.
- Spotkanie odwoławcze – jeśli pracownik uważa, że podjęta przez pracodawcę decyzja jest niesłuszna, wówczas może się od niej odwołać (na piśmie, argumentując swój sprzeciw). W takiej sytuacji pracodawca musi wyznaczyć nowy termin spotkania, które przebiega podobnie, jak poprzednie. Po ponownym przeanalizowaniu sprawy, pracodawca pisemnie informuje o swojej ostatecznej decyzji. Jeśli pracownik nie zgadza się z decyzją pracodawcy, może ją zaskarżyć do sądu pracy.
Wyjątkiem dla natychmiastowego rozwiązania umowy, bez powyższej procedury jest sytuacja, w której pracownik dopuścił się do poważnego przestępstwa względem pracodawcy lub współpracowników.
Holenderskie zwolnienie dyscyplinarne
Zwolnienie dyscyplinarne w Holandii musi wynikać z poważnego naruszenia przepisów, takich jak przemoc w pracy, przestępstwo lub odmowa pracy bez uzasadnionej przyczyny (wykaz przyczyn dyscyplinarki znajduje się w rozdziale 7:678 holenderskiego prawa pracy). W takim przypadku rozwiązanie umowy może być ustne, choć forma pisemna jest również wskazana. Pracodawca musi jednocześnie uzasadnić zwolnienie oraz posiadać dowody na naruszenie skłaniające do jego zastosowania.
Jednocześnie pracodawca może wstrzymać wypłatę wynagrodzenia, co skutkuje utratą prawa do zasiłku dla bezrobotnych (jednak nie rzutuje na świadczenie z gminnej pomocy społecznej).
Jeśli nie zgadzamy się z decyzją o zwolnieniu natychmiastowym, warto wystosować sprzeciw w postaci pisemnej, potwierdzający naszą gotowość do podjęcia pracy. Oczywiście pracodawca może w takiej sytuacji podtrzymać swoją opinię. Wówczas pracownikowi pozostaje jedynie droga sądowa, na wniosek do sądu ma on aż 2 miesiące od rozwiązania umowy.
Dyscyplinarka w Europie
Niezależnie od tego, do którego z krajów planujemy emigrację zarobkową, warto szczegółowo zapoznać się z kodeksem pracy obowiązującym w danym państwie, a w szczególności z kwestiami dotyczącymi zwolnienia dyscyplinarnego. W razie jakichkolwiek wątpliwości zawsze możemy się zdecydować na konsultację z prawnikiem, który dokładnie wyjaśni przysługujące nam prawa i obowiązki.
Tekst został opracowany przez:
