Poziom życia w Norwegii jest jednym z najwyższych na świecie. Jedną z rzeczy, z których najbardziej zadowoleni są Norwegowie jest system świadczeń społecznych. Świadczenia socjalne w Norwegii są jednymi z najwyższych na świecie. Aż 13% PKB jest przeznaczane na zasiłki socjalne w Norwegii. Zasiłki przysługują wszystkim mieszkańcom Norwegii, którzy płacą podatki i są członkami norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych (w tym również Polakom).
Spełniając oba te warunki można się starać o świadczenia socjalne. Warto jednak przyjrzeć się im bliżej, gdyż część z nich posiada osobne wytyczne, które należy spełnić przed ubieganiem się o dostarczenie pomocy socjalnej. Wówczas niezależnie czy przebywa się na terenie Norwegii tylko w celach zarobkowych czy wyprowadziło na stałe – można złożyć wniosek o zasiłek socjalny.
Aktualizacja 2024
Jedyną zmianę w 2024 roku odnotowano w przypadku Familienbeihilfe (zasiłek rodzinny). Wartość tego zasiłku wzrosła, co wynika z przeprowadzonej waloryzacji. Zasiłek dla dziecka od urodzenia do 3 lat wynosi teraz 132,31 euro, od 3 do 10 lat 141,48 euro, od 10 do 19 lat 164,22 euro, a dla młodzieży powyżej 19 roku życia 191,62 euro miesięcznie.
Aktualizacja 2023
Od 1 marca 2023 roku stawki miesięczne wzrosły następująco:
- zasiłek dla dziecka w wieku od 0 do 6 lat: 1 723 NOK
- zasiłek dla dziecka w wieku od 6 do 18 lat: 1 083 NOK
- zasiłek rozszerzony przyznawany rodzicom mieszkającym z dzieckiem samotnie: 2 489 NOK
- dodatek dla małego dziecka w wieku od 0 do 3 lat przyznawany jako uzupełnienie do zasiłku rozszerzonego: 678 NOK
Zniesiona została również ulga podatkowa dla rodziców samotnie wychowujących dzieci.
Norweski Urząd Pracy i Polityki Socjalnej umożliwia różne rodzaje świadczeń:
• Becikowe – rodzaj zasiłku socjalnego, który przyznawany jest jednorazowo matce tuż po narodzinach dziecka. Wynosi on 84 720 NOK = 39 472,96 zł.
• Emerytury i renty
• Zasiłek ciążowy – kobieta może składać dokumenty o przyznanie tego zasiłku, jeśli ciąża jest zagrożona przez wykonywanie pracy. Wówczas ciężarna rezygnuje z wykonywania zawodu na okres trwania ciąży. Dokumenty można złożyć przed 37 tygodniem ciąży, gdyż dokładnie od tego tygodnia jest on przyznawany.
• Zasiłki chorobowe – mogą się o nie starać osoby, które w obecnej sytuacji chorobowej nie mogą podjąć pracy. Choroba bądź uraz jest jedyną przyczyną niezdolności do pracy.
• Zasiłki dla osób całkowicie lub częściowo bez pracy – można je pobierać do 104 tygodni po zakończeniu umowy i jego wysokość wynosi 62,4% ostatniego wynagrodzenia
• Zasiłki dla wdów i sierot
• Zapomogi finansowe dla osób z ciężką sytuacją finansową
• Zasiłki pogrzebowe – wynoszą maksymalnie 23 337 NOK = 10 872,99zł i przysługują tylko w krajach zrzeszonych w EOG (Europejski Obszar Gospodarczy). Zasiłek jest wypłacany tylko w przypadku osób, które w momencie śmierci miały ukończony 18 rok życia.
• Zasiłki mieszkaniowe
• Zasiłek opiekuńczy – przysługuje na dzieci od ponad 1 roku, czyli te pomiędzy 13 do 23 miesiącem życia i wynosi 7 500 NOK = 3 498,10 zł miesięcznie. Warto tutaj pamiętać, że dziecko nie może chodzić do państwowego żłobka, aby istniała możliwość pobierania zasiłku.
• Zasiłki opiekuńcze dla osób zajmujących się chorym członkiem rodziny
• Zasiłek rodzinny – przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18 lat, zameldowanego z prawnym opiekunem, który jest członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń i sprawuje pieczę nad wychowankiem. Należy pamiętać jeszcze, że aby otrzymać świadczenie dochód musi być objęty składkami na ubezpieczenie społeczne. Zasiłek rodzinny jest wyższy w przypadku rodziców samotnie wychowujących dziecko. Ta forma wsparcia może być wypłacana do 3 miesięcy wstecz.
• Zasiłek rodzicielski – wynosi do 100% wynagrodzenia rodzica, który rezygnuje z pracy na rzecz opieki nad dzieckiem, w tym celu można wykorzystać do 59 tygodni płatnego urlopu (niecałe 15 miesięcy). Aby ubiegać się o to świadczenie należy osiągnąć wynagrodzenie roczne w wysokości musi minimum wynosić 0,5 stawki G (grunnbeløpet – kwota podstawowa systemu ubezpieczeń społecznych) czyli 53 199,5 NOK = 24 805,35 zł.
Specjalne wsparcie socjalne w Norwegii
Sosilhjelp / økonomisk stønad to szczególne wsparcie socjalne. Aby je uzyskać należy spełnić szczególne wytyczne:
• mieć prawo do stałego pobytu na terenie Norwegii
• być członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń
• mieć trudną sytuację finansową uniemożliwiającą utrzymanie się z pracy zarobkowej.
Jak działa system NAV?
NAV (Norwegian Labour and Welfare Administration=Norweska Administracja Pracy i Opieki Społecznej) ma swój własny system rozpatrywania wniosków. Nie ma jednej zasady, kiedy otrzymuje się informację zwrotną odnośnie zasiłku. Tak samo wysokość zasiłku jest często nieznana, gdyż jest obliczana indywidualnie dla każdego wnioskodawcy.
Okres wypłacania zasiłku też bywa różny – może to być jednorazowa zapomoga bądź wielomiesięczne świadczenie. Jeśli jednak ktoś potrzebuje szybkiej pomocy finansowej NAV może wypłacić sporej wysokości zasiłek w ciągu kilku dni. Warto również pamiętać, że nie ma odgórnych granic wiekowych w których można ubiegać się o zasiłek.
Przydatne zwroty dotyczące norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych oraz zasiłków i świadczeń:
Aktivitetskrav – obowiązek podjęcia pracy zawodowej
Aktivitetsplan – plan rehabilitacji/powrotu do zdrowia
Arbeidsavtale – umowa o pracę
Arbeidsevne – zdolność do wykonywania pracy
Arbeidsløshet – bezrobotny
Arbeidssøker – poszukujący pracy
Avgiftspliktig – zasiłek podlegający obowiązkowi naliczenia składki zdrowotnej
Avslag – negatywne rozpatrzenie wniosku
BankID – metoda logowania się do systemu
Barnetrygd – zasiłek na dzieci
Barnetillegg – dodatek na dzieci dla osób, które pobierają zasiłek przejściowy lub dla bezrobotnych
Dagpenger – zasiłek dla bezrobotnych
Dekningsgrad – procentowa wysokość zasiłku rodzicielskiego
Dialogmøte – spotkanie z urzędnikiem NAV i/lub pracodawcą
Egenmelding – oświadczenie własne o niezdolności do pracy
Egenvurdering – kwestionariusz
Engangsstønad – becikowe
Foreldrepenger – zasiłek z tytułu urlopu rodzicielskiego
Fødselsnummer – odpowiednik numeru PESEL
Fedrekvote – ojcowska część urlopu rodzicielskiego
Felles bopel – „wspólne zamieszkanie z rodziną”
Fellesperioden – okres wspólny urlopu rodzicielskiego, w trakcie którego obojga rodziców ma prawo do przebywania z dzieckiem
Feriepenger – wynagrodzenie urlopowe, jest wypłacane za miesiąc urlopu w wysokości 10,2% rocznego wynagrodzenia brutto z zeszłego roku, nie jest to dodatek do pensji
Folketrygden – system ubezpieczeń społecznych
Folkeregisteret – rejestr ewidencji ludności
Gravferdsstønad – zasiłek pogrzebowy
Grensearbeider – pracownik przygraniczny
Grunnbeløp – kwota G
Identitetsdokument – dokument tożsamości
Inntekt – dochód
Inntektsevne – zdolność do uzyskiwania dochodu
Innvilgelse – pozytywne rozpatrzenie wniosku do NAV
Klage på vedtak – odwołanie od decyzji NAV
Klagenemnda – pierwsza instancja w NAV
Kodebrikke – token bankowy
Legeerklæring – zaświadczenie lekarskie
Legitimasjon – dokument stwierdzający tożsamość
Lønns-og trekkoppgave – dokument od pracodawcy, w którym znajduje się roczne zestawienie dochodów oraz potrąceń z pensji
Lønnsgaranti – fundusz gwarancji płacowych
Lønnslipp – miesięczny odcinek z pensji
Meldekort – karta meldunkowa
Melding om vedtak – decyzja NAV
Minsteinntekt – minimalny dochód, jaki musisz uzyskiwać podczas ubiegania się o zapomogę dla osób pozostających bez pracy
Minsteytelse – minimalna kwota renty zdrowotnej
Oppfølgingsplan – plan przywrócenia zdolności zawodowej
Oppsigelse – wypowiedzenie umowy o pracę
Pass – paszport
Permisjon – urlop rodzicielski
Pappapermisjon – okres urlopu rodzicielskiego przeznaczonego wyłącznie dla ojca
Permittering – tymczasowe zwolnienie pracownika z obowiązku wykonywania zawodu
Permitteringsårsak – dokument, który otrzymasz od pracodawcy. Musisz go dostarczyć do NAV, jeśli chcesz uzyskać permittering
Pleiepenger – zasiłek rehabilitacyjny
Registringsbevis – rejestracja pobytu w Norwegii, którego czas przekracza 3 miesiące
Rett kopi – kopia paszportu
Skattekort – karta podatkowa
Stønad – świadczenie z NAV
Sykepenger – zasiłek chorobowy
Søknad – ogólne pojęcie, które oznacza wniosek lub podanie, najczęściej składany do NAV
Uførepensjon – renta zdrowotna
System świadczeń w Norwegii i Polsce
Różne formy zasiłków przysługujące w Norwegii mają swoje wytyczne. Każdy rodzaj świadczenia różni się od siebie. Zasiłek opiekuńczy i zasiłek rodzinny pomimo wspólnych czynników mogą przysługiwać różnym osobom.
W Norwegii zasiłek jest popularną formą wsparcia rodziny. Osoby w różnych sytuacjach w kraju, osiągające różne dochody będą się ubiegać o różne zapomogi. Wybór jest bardzo duży. Norweski rząd stawia na system wsparcia norweskich rodzin. Co ciekawe rodziny przyjezdne do kraju, będące członkami systemu ubezpieczeń społecznych w Norwegii, mające np. dziecko w wieku odpowiednim do danego zasiłku i spełniające wymagane warunki również mogą poświęcić czas na wypełnienie wniosku o zapomogę.
W Polsce system socjalny jest na pewno odmienny od tego w Norwegii. Warto jednakże tutaj zaznaczyć, że w kraju norweskim występuje inna kultura oraz ludzie są w całkiem innej sytuacji finansowej.
Temat zdaje się być bardzo interesujący dla ludzi planujących wyjazd do Norwegii do pracy. Od lat świadczymy usługi związane z podjęciem pracy za granicą. Jeśli jesteś zainteresowany pracą w Norwegii, nasze oferty znajdziesz tutaj.