Szwajcaria to jeden z europejskich krajów, do których emigrują Polacy w poszukiwaniu dobrze płatnej pracy i poprawy warunków życia. Szwajcaria uchodzi za kraj, w którym żyje się na bardzo wysokim poziomie. Ze szwajcarską jakością i synonimem luksusu kojarzą się najlepszej jakości zegarki, luksusowe kurorty narciarskie, wyborne sery i czekolada oraz mocna waluta.
Z czasem może zdarzyć się tak, że osoba pracująca, razem z pozostałą częścią rodziny w Polsce, decydują się na przyjazd do tego pięknego kraju i osiedlenie na stałe. Rozwiązanie to polecane jest w przypadku znajomości, chociażby podstaw jednego z dwóch urzędowych języków w Szwajcarii – francuskiego lub niemieckiego. Oczywiście osoby mówiące po angielsku również poradzą sobie w Szwajcarii – to zdecydowanie kosmopolityczny kraj.
Po przyjeździe do Szwajcarii warto zorientować się w rynku pracy, zasadach szkolnictwa i systemie socjalnym, który jest bardzo rozbudowany w przypadku świadczeń społecznych. O jakie więc świadczenia można się ubiegać i komu one przysługują?
Aktualizacja 2024
W 2024 roku w Szwajcarii nie zaobserwowano istotnych zmian w zakresie zasiłków rodzinnych, macierzyńskich, dla osób niezdolnych do pracy, ani dla bezrobotnych. System świadczeń społecznych w kraju pozostaje stabilny i skutecznie zapewnia wsparcie osobom uprawnionym.
Świadczenia socjalne i dodatkowe zasiłki dla Polaków przebywających w Szwajcarii
Zasiłki, o jakie można się ubiegać, należą do 4 grup:
- zasiłków rodzinnych,
- zasiłków macierzyńskich,
- rent z powodu niezdolności do pracy,
- zasiłków dla bezrobotnych.
Zasiłki rodzinne
Ta grupa zasiłków jest najchętniej i najczęściej przyznawana. Każda rodzina, która posiada dzieci i mieszka na terenie Szwajcarii może ubiegać się o specjalny zasiłek na dziecko. Aby otrzymać takie świadczenie, należy posiadać pozwolenie na pobyt w Szwajcarii, a także być zatrudnionym. Zasiłek należy się każdej osobie zatrudnionej i mającej dziecko, ale także zależy od wysokości zarobków. Zarobki nie mogą być niższe niż 580 franków miesięcznie lub 6960 franków szwajcarskich rocznie. W przypadku posiadanych niższych dochodów z tytułu pracy, dana osoba obejmowana jest zasiłkiem dla bezrobotnych, co wiąże się już z innymi zasadami i jest kwalifikowane do 4 grupy dostępnych zasiłków.
Co ważne dla Polaków wyjeżdżających do pracy, świadczenie na dziecko przysługuje również wtedy, gdy nasza pociecha pozostała w Polsce. Zasiłek ten ma na celu, chociażby drobne zrekompensowanie rozłąki dzielącej rodziny. Wysokość świadczenia ustalana jest wewnętrznie przez władze poszczególnych kantonów (podstawowe jednostki administracyjne w Szwajcarii, która obecnie dzieli się na 26 kantonów). Zwyczajowo uważa się, że świadczenia na dziecko są nieco wyższe w kantonach górskich niż nizinnych.
Osoby zatrudnione zaś w sektorze rolniczym, mogą liczyć na dodatkowy grant na dziecko. W tym wypadku jednak wymagane jest, aby cała rodzina osoby pracującej w Szwajcarii mieszkała na jej terenie. Jeśli rezydent przebywa na terenie Szwajcarii już kilka lat i spełnia wspominane warunki dotyczące zamieszkania i zatrudnienia, a nie pobierał do tej pory żadnych zasiłków rodzinnych, to może się o nie ubiegać aż do 5 lat wstecz. Taka kumulacja może stanowić solidny zastrzyk finansowy w domowym budżecie.
Aby ubiegać się o zasiłki w Szwajcarii, należy przedstawić zaświadczenie o niepobieraniu zasiłków w Polsce. Na postawie prawa dostępne są 2 typy zasiłków rodzinnych:
- Kinderzulage
Zasiłek na dziecko wypłacany od urodzenia do 16 roku życia. W określonych przypadkach Kinderzulage może być wypłacany nawet do 20 roku życia. W ramach zasiłku można dostawać 200 franków na dziecko.
- Ausbildungszulage
Świadczenie przysługujące na dzieci, które ukończyły 16 lat, do momentu ukończenia 25 lat, pod warunkiem, że nastolatek i młody dorosły nadal się kształci. Zasiłek ten wynosi co najmniej 250 franków miesięcznie.
Zasiłki macierzyńskie
Kolejna grupa zasiłków, jakie można otrzymać to zasiłki macierzyńskie, a dokładniej z tytułu urodzenia dziecka. Zasiłek może być jednorazowy, ale może być również wypłacany przez kilka miesięcy od narodzin, w zależności od ustanowionych przepisów w konkretnym kantonie (np. w Ticino wypłacany jest jednorazowy zasiłek na nowo narodzone dziecko w kwocie 3000 franków).
Kobietom, które w momencie narodzin dziecka posiadały zatrudnienie na terenie Szwajcarii, przysługuje zasiłek macierzyński i wynosi on 80% dotychczasowych zarobków i wypłacany jest kolejno przez 14 tygodni.
Renta z powodu niezdolności do pracy
W Szwajcarii osoby, które pracowały, ale nie mogą obecnie wykonywać obowiązków służbowych z powodu np. wypadku, mogą ubiegać się o rentę. Jej wysokość zależy od rodzaju wypadku, jakiemu uległ pracownik, a także stopnia niezdolności do pracy.
Jeśli niezdolność do pracy wynika z powodu choroby, pracownikowi przysługuje świadczenie z funduszu świadczeń emerytalnych i Szwajcarskiego odpowiednika polskiego IKE.
Jeśli w wyniku wypadku osoba zatrudniona posiada status inwalidy, przysługuje jej również dodatkowe kolejne świadczenie.
Zasiłki dla bezrobotnych
W Szwajcarii istnieje również instytucja zasiłku dla bezrobotnych. Tego rodzaju świadczenie przysługuje osobom, które w ciągu ostatnich dwóch lat pracowały na terenie kraju przez co najmniej rok. Minimalny okres, w którym można liczyć na zasiłek, wynosi 200 dni, ale oczywiście może być wydłużony w kilku określonych przypadkach.
Osoby, które są bezrobotne i posiadają dzieci, mogą mieć zwiększony zasiłek o 10%, dzięki czemu ich byt materialny razem z dziećmi nie jest zagrożony. Szwajcarskie prawo pracy zostało skonstruowane tak, aby zabezpieczyć byt pracownika również w przypadku kilku niespodziewanych sytuacji.
Pracownik, którego pracodawca jest niewypłacalny, również otrzyma zasiłek dla bezrobotnych. Podobnie jest w przypadku skrócenia przewidzianego w umowie czasu pracy, który nastąpił nie z winy zatrudnionego. Złe warunki atmosferyczne i nieprzewidziane zdarzenia, z powodu których zatrudniony nie może kontynuować pracy, również uprawniają do pobrania świadczenia. Oczywiście zasady przyznania dodatkowych środków należy sprawdzić według przepisów obowiązujących w konkretnych kantonach.
Praca za granicą
Jeśli jesteś zainteresowany pracą za granicą, sprawdź nasze oferty pracy. Nasi rekruterzy służą pomocą przy wyborze odpowiedniej oferty, a także podczas samej pracy za granicą.