System edukacji w krajach skandynawskich
System edukacji w krajach skandynawskich
W międzynarodowych testach PISA (Programme for International Student Assessment), badających zdolności matematyczno-przyrodnicze oraz umiejętności czytania i interpretacji, skandynawskie szkoły zajmują najlepsze miejsca. Wysokie standardy nauczania nie opierają się tam na sztywnych zasadach, rygorze i ogromnej ilości przerabianego materiału. Sekret systemu edukacji w krajach skandynawskich polega na odejściu od surowych norm, nieustannych ocen i sprawdzianów czy standardowych lekcji. To co sprawia, że różnice między systemem edukacyjnym w Skandynawii a w Polsce są wręcz uderzające, to brak narzuconego z góry programu nauczania. W krajach europejskich na północy globu, to nauczyciele decydują o przebiegu nauki. Idea ta zakłada bardzo duże zaufanie na linii rodzice – pedagodzy.
Cechy systemu edukacyjnego w Skandynawii
Warto rozpocząć od tematu wykształcenia samych nauczycieli. Studia pedagogiczne są tam zdecydowanie bardziej prestiżowe niż w Polsce. Ponadto na wykształcenie nauczycieli kładzie się naprawdę duży nacisk – są oni posyłani na kursy, popularne są wymiany kadry pomiędzy różnymi placówkami edukacyjnymi. Edukacja w Skandynawii rozpoczyna się w wieku 7 lat. Dla nas może być to szok, ale faktem jest, że w skandynawskich szkołach uczniowie zdają pierwsze egzaminy dopiero po ukończeniu 16. roku życia. W trakcie początkowej edukacji uczniowie rozwijają się w preferowanych przez siebie kierunkach – wybierają 3/4 ze wszystkich przedmiotów jakich będą się uczyć. Zajęcia z przyrody w ramach możliwości prowadzone są w terenie. Szczególnie te dotyczące krajowej fauny i natury. Dzieci potrafią nazwać miejscowe gatunki ptaków, zwierząt czy roślin. Otaczający je świat nie jest zamknięty za murami szkoły, w wręcz przeciwnie – wykorzystywany jako część „oswojonej materii”. Szkoła ma za zadanie rozwijać pasje i sprawiać, żeby każde dziecko rozwijało się w najlepszym dla siebie kierunku. Już na tym etapie można mówić o powolnym specjalizowaniu się uczniów w konkretnych dziedzinach.
Filozofia systemu edukacji w Skandynawii
W szkole przede wszystkim panuje hasło „równość”. Dzieci zwracają się do nauczycieli po imieniu – co znacznie skraca dystans. Zajęcia szkolne uczą współpracy, grupowego rozwiązywania problemów, a nie
rywalizacji. To uczy poczucia wspólnoty i ułatwia późniejszą aklimatyzację na studiach, czy w pracy – gdzie panuje podobna atmosfera. Dzieci mają taki sam dostęp do nauki bez względu na finanse (wszystkie szkoły, nawet prywatne są darmowe) czy uzdolnienia. W skandynawskiej szkole każdy znajdzie coś dla siebie.
Ciekawostką są zajęcia z prasowania, przyszywania guzików, podstaw stolarki itp. Również maszyny do szycia to standardowe wyposażenie niektórych sal. Nauczycieli i rodziców pochodzących z innych krajów może zadziwiać jeszcze inna rzecz. Na przerwach lekcyjnych panuje cisza – nie dlatego, że dzieci są wyjątkowo grzeczne, ale dlatego, że podczas kreatywnych i ciekawych lekcji nie nudzą się tak, aby po usłyszeniu dzwonka na przerwę koniecznie móc się wyszaleć i wyszumieć. Przerwy służą więc prawdziwemu relaksowi i wypoczynkowi. System edukacyjny w Skandynawii został dopasowany do mieszkańców północnej części Europy oraz ich mentalności i standardów społecznych. To że jest efektywny, nie oznacza nieomylności, jednak na pewno warto adaptować jego rozwiązania na rodzimym gruncie.