Przeprowadzka do obcego kraju do pracy łączy się często ze zmianą zamieszkania całej rodziny. Warto zapoznać się z systemem edukacji w kraju, który stanie się nowym domem dla pociech. System edukacji, kultury i nauki różni się w zależności od państwa. Zdecydowanie widoczne różnice są między Polską, Niemcami a Holandią.

Obowiązek szkolny w Holandii dla dzieci w wieku…

Dzieci w Holandii obowiązuje uczestniczenie w zajęciach szkolnych od 5 do 18 roku życia. Edukacja może jednak zostać rozpoczęta przez dzieci już w wieku 2 lat jako zajęcia wczesnoszkolne. Są one skierowane dla dzieci, które przejawiają skłonności do przyszłych problemów z nauką. Zajęcia odbywają się w placówkach prywatnych bądź szkołach publicznych. Jest to tzw. WE. Ma ono na celu wyrównanie szans, socjalizację oraz zniwelowanie potencjalnych trudności w edukacji i przygotowanie do kontynuowania nauki w szkole podstawowej. 

Edukacja w szkole podstawowej, tzw. ISCED 1 ustawowo rozpoczyna się wraz z ukończeniem przez dziecko 5 roku życia. Jednakże możliwym jest rozpoczęcie tego etapu kształcenia już w wieku lat 4. Opcję tę wybiera większość rodziców, która poświęca swój czas również pracy. System szkolnictwa przewiduje naukę w ISCED 1 przez 8 lat.

Szkoły średnie przyjmują uczniów w wieku 12 lat. Wówczas należy wybrać jeden z trzech rodzajów kształcenia. 

1. VMBO (szkoła średnia przygotowująca do zawodu, 4 lata)
   1. podstawowy program zawodowy (VMBO-B)
   2. program zawodowy dla kierownictwa średniego szczebla (VMBO-K)
   3. program łączony (VMBO-G)
   4. program teoretyczny (VMBO-T)
2. HAVO (ogólnokształcąca szkoła średnia, 5 lat)
3. VWO (szkoła średnia przygotowująca do studiów wyższych, 6 lat)

Warto rozdzielić szkolnictwo średnie na kilka poziomów: pierwszego stopnia, drugiego stopnia oraz zawodowe.

Dzieci w przedszkolu

Część szkół holenderskich oferuje dzieciom edukację na poziomie odpowiednika polskiego przedszkola (Kinderopvang), tj. po ukończeniu 4 roku życia uczestniczą one w zajęciach przygotowujących do pobierania nauki na kolejnych szczeblach edukacji.

Szkoła podstawowa według systemu holenderskiego

System edukacji w szkole podstawowej (Basisonderwijs) zdecydowanie różni się od edukacji w polskich placówkach. Charakterystycznymi cechami szkół podstawowych są:

• grupy zamiast klas,
• brak zadań domowych, 
• od czasu do czasu nauka słówek, zrobienie kilku ćwiczeń czy prezentacji, 
• system ocen A-E, gdzie A stanowi najlepszy wynik (E – niedostateczny (onvoldoende), D – dostateczny (voldoende),C –  dobry (goed), B – bardzo dobry (zeer goed), A – celujący (uitstekend)),
• zajęcia przeprowadzane są zazwyczaj w blokach 90 minutowych,
• aktywne korzystanie z laptopów i tabletów.

Nauka w szkole podstawowej jest wyróżniana na poziomie:

• klasy najmłodsze (klasy 1 i 2) – onderbouw
• klasy średnie (klasy 3 – 5) – middenbouw
• klasy najstarsze (klasy 6 – 8) – bovenbouw

Rodzice mogą kontrolować oceny swoich pociech dzięki okresowym raportom (rapport). Z kolei wszystkie oceny są dostępne w systemie monitorowania postępów (leerlingvolgsysteem). Rodzice mogą również płacić nieobowiązkowe składki rodzicielskie (ouderbijdrage). 

Wakacje w Holandii są uzależnione od danego regionu. Dzieciom przysługują wakacje od szkoły, jednakże w przypadku każdego regionu mogą się one odbywać w różnych terminach.

Szkolnictwo średnie 1 stopnia

Szkolnictwo średnie pierwszego stopnia, tj. ISCED 2 obejmuje zakres pierwszych trzech lat HAVO i VWO oraz wszystkie 4 lata VMBO.

W szkołach średnich został przyjęty system ocen od 1 do 10. 1 to ocena niedostateczna, od 6 górę występują oceny pozytywne. 

Szkolnictwo jest zróżnicowane w zależności od placówki. Cele są ogólnie wyznaczone dla danego typu szkoły, jednakże każda z nich sama definiuje w jaki sposób będzie je realizować. Na tym etapie zdobywania edukacji istotne jest poznanie podstaw teoretycznych oraz przyswajanie wiedzy w praktyce. 

HVO i VWO umożliwia uczniom edukację dwóch języków nowożytnych (poza językiem angielskim, który jest obowiązkowo ujęty w planie). Z kolei uczniowie VMBO pobierają naukę jednego języka obcego. 

Szkolnictwo średnie 2 stopnia w szkole holenderskiej

Drugi stopień edukacji na poziomie średnim, ISCED 3 obejmuje ostatnie dwa lata HAVO i ostatnie trzy lata VWO. Jest to okres, w trakcie którego uczniowie przygotowują się do egzaminów końcowych. Całe skupienie poświęcone jest przygotowaniu na studia wyższe.

Szkolnictwo średnie zawodowe uczniów – MBO

Szkołę średnią przygotowującą do zawodu VMBO uczniowie kończą w wieku 16 lat. Wówczas dokonują wyboru pomiędzy dalszym kształceniem w HAVO bądź mogą kontynuować naukę w zawodzie w szkole średniej zawodowej MBO.

Holandia a szkolnictwo wyższe 

Studia wyższe wymagają ukończeniu HAVO bądź VWO. Ukończenie edukacji w HAVO wiąże się z możliwością edukacji na poziomie studiów wyższych na uniwersytecie nauk stosowanych HBO. Istnieje również opcja dla absolwentów HAVO, aby kontynuować naukę w wyższych klasach VWO lub MBO. 

Celem placówki VWO jest przygotowanie uczniów do dalszej edukacji na uniwersytecie. Wielu potencjalnych studentów wybiera jednak inną ścieżkę kariery i kieruje się na HBO. 

Absolwenci MBO mogą się dalej kształcić w wyższej szkole zawodowej. 

Uczniowie, którzy ukończyli HBO mogą podjąć studia na uniwersytecie. 

Studia wyższe w szkołach holenderskich

Ścieżki kolejnych edukacji są związane z uprzednio ukończoną placówką. 

Wyróżniamy wyższe szkół zawodowe (hogeschool) oraz uniwersytety (universiteit). 

Uczniowie, którzy ukończyli HAVO i MBO-4 mogą kontynuować edukację na wyższych studiach licencjackich HBO-Bachelor. 

Dyplom VWO umożliwia naukę na studiach zawodowych HBO oraz wyższych licencjackich WO-Bachelor.

Ukończone studia z tytułem licencjata zawodowego HBO umożliwiają naukę na studiach magisterskich HBO-Master . 

Aby kontynuować edukację na poziomie studiów magisterskich WO-Master należy być absolwentem studiów akademickich. 

ISCED 5 to z kolei dwuletni program studiów. Ma swoje zastosowanie w trakcie edukacji w HBO oraz częściowo na etapie studiów licencjackich w szkolnictwie wyższym. Stanowi program pośredni między 4 poziomem MBO-4 a licencjatem HBO. Korzyści z niego czerpią głównie uczniowie szkół zawodowych. 

Edukacja domowa a obowiązek szkolny 

Według danych rządowych edukacja szkolna jest na wysokim poziomie i zapewnia komfort edukacji dla każdego ucznia, wobec tego rządzący nie popierają edukacji domowej. 

Obowiązek szkolny odnosi się do uczniów od 5/6 do 16/18 roku życia. Na edukację domową mogą się udać uczniowie prowadzący nieosiadły tryb życia, bądź ci których stan zdrowia nie pozwala na uczęszczanie do placówki. Istnieje również możliwość pobierania nauki w trybie domowym, gdy pobliskie szkoły nie oferują komfortu względem wyznawanej religii bądź światopoglądu.

Rodzaje szkół w Holandii

System edukacji w Holandii przewiduje różne rodzaje szkół:

1. Szkoły publiczne:
   1. gminne szkoły świeckie (openbare bassichool)
2. Szkoły wyznaniowe:
   1. szerokoreligijne (levensbeschouwwelijk)
   2. protestanckie (christelijk)
   3. katolickie (katholiek)
   4. muzułmanskie (islamitisch)
   5. hinduskie (hindoestaans)
   6. żydowskie (Joods)
3. Szkoły Montessormetodyczne:
   1. bazujące na metodzie Montessori, jenajskim i daltońskim systemie nauczania, a także planach edukacyjnych opracowanych przez Johanna Pestalozziego lub Celestyna Freineta
4. Szkoły specjalne:
   1. uczęszczają do nich dzieci potrzebujące dodatkowego wsparcia w nauce
5. Szkoły z rozszerzonym planem nauczania:
   1. łączące naukę, kulturę i sport

Edukacji dzieci nie znających języka holenderskiego

Przewidziana jest nauka dzieci w tzw. klasach językowych (taalklas) w szkołach podstawowych oraz międzynarodowych szkołach średnich ISK. Nauka w takim systemie obowiązuje jednak z założenia 2 lata. W tym okresie dziecko powinno nabyć umiejętności i wiedzę z zakresu języka niderlandzkiego, aby móc przystąpić do nauki w klasach, których dany język jest językiem wykładowym.

Istnieje również możliwość edukacji w prywatnych szkołach międzynarodowych taki jak: British School w Amsterdamie, Lycée Français Vincent van Gogh w Hadze czy w Japanese School w Amsterdamie. Naukę w powyższych placówkach pobierają zazwyczaj dzieci ekspatów i dyplomatów. Czesne wynosi od 4 do 16 tys. euro rocznie.

System edukacji w Holandii zdecydowanie odbiega od systemu szkolnictwa w Polsce. Wyjeżdżając do pracy lub wyprowadzając się do Holandii warto sprawdzić jak może przebiegać potencjalna nauka pociechy. 

Jako Agencja Zatrudnienia Silverhand posiadamy wiele ofert pracy w Holandii. Stanowimy zespół wykwalifikowanych profesjonalistów, którzy z ogromną chęcią pomogą dobrać odpowiednią ofert oraz przeprowadzą przez cały proces rekrutacji, a także wesprą podczas pracy za granicą.