Pogoda w ostatnich dniach jest typowo letnia. Temperatury nierzadko przekraczają 30 stopni i nic nie wskazuje na nadchodzące ochłodzenie. Jednak gorąca atmosfera nie zawsze sprzyja efektywności pracy. Dlatego też warto sprawdzić, jakie obowiązki wobec pracownika ma pracodawca podczas upałów. Temperatura minimalna i maksymalna
Zgodnie z art. 94 §2a Kodeksu Pracy, pracodawca jest zobowiązany organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie jej uciążliwości. Warto podkreślić, że organizm człowieka najlepiej funkcjonuje w temperaturze około 18 – 20 stopnii Celsjusza, natomiast diametralne odstępstwa od tej normy mogą wpływać znacząco na obniżenie ludzkiej efektywności. Niestety rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej nie wyzacza górnej granicy temperatury, jaka musi panować w miejscu pracy. Przepisy określają tylko, że temperatura nie może być niższa niż 14 stopni Celsjusza lub 18 w przypadku pracy biurowej lub lekkiej pracy fizycznej. Natomiast temperatura maksymalna wyznaczona w przepisach dotyczy tylko pracowników młodocianych i wynosi ona 30 stopni.
Napoje
Podwyższona temperatura wpływa na zwiększone wydalanie płynów z organizmu. Tym samym warunki takie wymagają znaczącego uzupełnienia poziomu wody. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów pracodawca w przypadku podwyższonej temperatury pracy, ma obowiązek dostarczyć pracownikom zimne napoje w ilości zaspokajającej ich potrzeby. Za uciążliwe warunki pracy uznaje się pracę wykonywaną:
- na otwartej przestrzeni przy temperaturze przekraczającej 25 stropni
- w pomieszczeniach zamkniętych przy temperaturze przekraczającej 28 stopni.
Pracodawca musi zapewnić pracownikom wodę zdatną do picia, zaś jej źródło powinno znajdować się maksymalnie 75 cm od stanowiska pracy. W przypadku, gdy nie ma takiej możliwości, pracodawca musi zapewnić inne napoje w ilości oraz o temperaturze dostosowanej do warunków pracy. Pracodawca nie może „zwolnić się” z powyższego obowiązku poprzez przyznanie ekwiwalentu pieniężnego. Nieprzestrzeganie powyższych ustaleń może wiązać się z karą do 30 tys. zł.
Atmosfera
Pracodawca ma również obowiązek zabezpieczyć stanowisko pracy przed niekontrolowaną emicją ciepła oraz umożliwić wymianę powietrza. Za czynności takie uważa się:
- instalację oraz dbanie o stan rolet lub żaluzji,
- dbanie o stan techniczny źródeł światła naturalnego (okien lub świetlików),
- dbanie o stan wentylatorów i/lub klimatyzacji zainstalowanej w miejscu pracy.
Praca szczególnie niebezpieczna
Podwyższona temperatura w miejsu pracy może powodować obniżoną sprawność psychofizyczną. W przypadku realizowania szczególnie niebezpiecznych obowiązków, pracodawca zobowiązany jest do oceny dopuszczalności realizownia pracy. Wynika to z art. 207 § 1 i § 2 pkt 1 Kodeksu pracy, gdzie to właśnie pracodawca jest odpowiedzialny za stan BHP w miejscu pracy, tym samym musi organizować pracę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny. Również pracownik może ocenić swoją zdolność do realizacji powierzonych zadań, w podwyższonej temperaturze. Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu Pracy, Pracownik który negatywnie oceni swoją możliwość wykonywaniapracy może powstrzymać się od jej podjęcia, niezwłocznie zawiadamiając o tym przełożonego. Jednocześnie okres takiego przestoju nie jest równoznaczny z utratą wynagrodzenia. Za prace o charakterze szczególnie niebezpiecznym uważa się, prace:
- przy użyciu środków niebezpiecznych;
- na wysokości;
- budowlane, remontowe i rozbiórkowe prowadzone bez zatrzymania ruchu w zakładzie pracy (lub jego części);
- w zbiornikach i kanałach, a także innych niebezpiecznych pomieszczeniach zamkniętych.
Sugerowane rozwiązania w przypadku upałów
Wiele firm, zdając sobie sprawę z negatywnego wpływu wysokich temperatur na efektywność pracy wdraża liczne rozwiązania zmniejszające uciążliwość pracy:
- Krótszy czas pracy,
- Wydłużenie przerw w pracy,
- Pracę zdalną,
- Rotację pracowników na miejscach pracy.
Niestety polskie przepisy nie przewidują licznych udogodnień w przypadku uciążliwych warunków pracy związanych z podwyższoną temperaturą. Warto jednak podkreślić, że pracodawca może wdrażać udogodnienia z własnej inicjatywy lub też na wniosek pracowników. Tekst został opracowany przez:
