Wybierając się do pracy w obcym państwie, warto na dobry początek zebrać ogólne informacje na temat kraju, do którego wyjeżdżamy. Jednym z państw przyjaznych dla pracowników jest Szwecja. Powędrujmy więc na północ Europy, do chyba jednego z najbardziej urozmaiconych klimatycznie, krajobrazowo i kulturowo krajów na naszym kontynencie. Kraju IKEI, najlepiej poczytnych kryminałów i gołych okien. Porozmawiajmy o kilku faktach, czyli geografia i polityka.
Powierzchnia kraju wynosi około 450 tys. km
2, a liczba ludności wynosi około 9 mln. Stolicą Szwecji jest Stockholm (czyt. Szotkholm). Kraj należy do Unii Europejskiej, jednakże nie należy do strefy euro – tutaj zapłacimy w koronach szwedzkich (SEK, przy czym 1 SEK to około 0,40 zł). Dzwoniąc wybierzmy na początek kierunkowy 46. Każda szwedzka strona internetowa ma końcówkę „.se”. Ustrój szwedzki określony jest mianem monarchii konstytucyjnej. Prościej mówiąc – władzę sprawują rząd i parlament. Głową państwa jest król, który jest symbolem ciągłości historycznej kraju, nie posiada władzy politycznej i pełni funkcję głównie reprezentacyjną. Co ciekawe konstytucja która reguluje szwedzkie prawodawstwo nie jest jednolitym aktem prawnym – podzielony jest on bowiem na osobne akty odpowiadające kolejno za cele i formy rządów, sukcesję tronu, wolności słowa, wolności publikacji.
Jag talar svenska, czyli trochę o języku.
Język Szwedów należy do rodziny języków germańskich i skandynawskich. Jeżeli chcemy poznawać ten język to od razu rozwiejmy sobie trzy główne stereotypy na temat nauki. Po pierwsze – jak umiemy już język niemiecki, to nie oznacza że szwedzki to pestka – głównym problemem jest wymowa i rzadko zdarza się, że nie pomylimy złudnie podobnych do siebie głosek. Mówiący po angielsku również mogą się zdziwić. W dobie „anglicyzacji” języków możemy dojść do błędnego przekonania, że dużo słów szwedzkich pochodzi od angielskiego. W rzeczywistości jest odwrotnie. Tak więc jeśli planujemy dłużej pracować w Szwecji warto nauczyć się tego języka. I tu rozwiewa się trzeci stereotyp o wysokim stopniu trudności. Nie lubiący gramatyki będą zadowoleni, ponieważ czasownik nie odmienia się przez osoby, co bardzo ułatwia naukę. Ponadto po 20 lekcjach (statystycznie) już możemy bezproblemowo porozumiewać się w sklepie, bądź zapytać o drogę.
Zejście z promu, czyli garść ciekawostek
Szwedzi mają opinię „racjonalnych indywidualistów”, sprawiają wrażenie nieufnych i powściągliwych. W rzeczywistości ze Szwedem najlepiej rozmawiać patrząc w oczy i uśmiechając się. Po jakimś czasie rozmowa bardzo szybko może nam zejść na mniej formalny tor. Są też uprzejmi – chętnie pomogą jak np. zgubimy drogę. Ogólnie można powiedzieć, że to spokojny naród. Tymczasem w świecie książkowym Szwecja jawi się jako kraj, w którym każde miasto posiada seryjnego mordercę. Szwedzi to wielcy fani kryminałów. Powieści Stiega Larssona czy Camilli Läckberg do dziś sprzedają się w milionach egzemplarzy na całym świecie. Skąd to uwielbienie do tego gatunku – tego się raczej nie dowiemy. Przechodząc ulicami szwedzkich miast na pewno rzucą się w oczy okna. Poza faktem, że Szwedzi ulubili sobie rdzawo-czerwone domki z drewna, ich okna nie posiadają firan czy zasłon. Mało tego, na parapecie każdego Szweda stoi lampka, bądź dwie, które są zapalane wieczorem – ludzie mieszkający w tym kraju postrzegani są jako nie mający nic do ukrycia. Jest to jeden z uroków szwedzkiego krajobrazu, który przyjdzie nam podziwiać. Szwedzi uwielbiają dwie rzeczy – rozpoznawać głosy ptaków oraz spożywać olbrzymie ilości kawy. Z tym drugim związane jest słowo „fika”, czyli przerwy kawowej. Miłośnicy antyków nie zawiodą się – możemy kupić tanio meble, antyki oraz piękne wyroby ze szwedzkiego szkła.
Wizyta w Admiralen, czyli co warto kupować w Szwecji.
Każdy kraj ma swoje narodowe specjalności. Nie inaczej jest w Szwecji. W czasie wielkanocnym największym powodzeniem cieszą się zdobione jaja, do których wkładane są słodycze jako prezenty dla dzieci (można je również dostać w Ikei). Drugim elementem są kolorowe piórka, którymi Szwedzi ozdabiają gałązki brzozy, zwane Påskirs. Dużą popularnością cieszy się typowo szwedzki deser o nazwie Soppa. Jeśli kiedykolwiek się skusimy to najlepiej podawać go lodami waniliowymi lub bitą śmietaną. Głód mogą też wzbudzić cynamonowe bułeczki – związane głównie z fika – stanowiące pyszny dodatek do kawy (można je również nabyć w Ikei). Ale chyba największą sławą cieszy się kiszony śledź, ze względu na swój charakterystyczny, nieprzyjemny zapach. Dobrze się rozejrzyjmy, otwierając tę nietypową konserwę, czy ktoś jest w pobliżu, bo reakcje mogą być różne. Sami Szwedzi, by zneutralizować zapach tej potrawy, otwierają puszkę…pod wodą.
Valborgsmässoafton, czyli tradycje w Szwecji
Charakterystycznym szwedzkim świętem jest tak zwane
„Święto Raka”. Szwedzi jako jedyni na świecie ubóstwiają tego rzecznego skorupiaka. Obchodzone jest w sierpniu i nie zdziwmy się, że w ten czas wszystkie możliwe do nabycia serwetki, talerzyki czy lampiony będą posiadała motyw raka. W tym okresie możemy również nabyć specjalne sztućce do potraw z tego zwierzęcia. Również tematyka muzyczna będzie bardzo związana z rakiem. Szwedzi spożywają raka podczas święta w czasie pełni księżyca, jest to wręcz rytuałem. Innym typowo szwedzkim świętem jest obchodzone 30 kwietnia
valborgsmässoafton czyli Święto Nadejścia Wiosny
. W tym czasie możemy zaobserwować radośnie tańczących Szwedów wokół ogniska, śpiewających wiosenne piosenki. Natomiast 24 czerwca Szwedzi świętują nadejście lata poprzez stawianie i przystrajanie krzyży kwiatami i wiankami, również towarzyszą temu tańce i śpiewy. Również typowo szwedzką tradycją jest struganie z drewna sosnowego a także ręczne malowanie koników i dawanie ich w prezencie. Patronami Szwedów jest św. Marcin (święto obchodzone 11 listopada) oraz św. Łucja.
Śladami Wikingów, czyli co warto zobaczyć.
Jednym z najpiękniejszych miast w Szwecji jest Karlskrona. Od 1998 jest na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dla wielbicieli natury najlepszym miejscem będzie ogród Brunnsparken położony w Ronneby. To miejsce, liczące prawie 320 lat, nazywane jest „ogrodem Szwecji”. Fani serialu „Wikingowie” lub pasjonaci historii tych ludów świetnie odnajdą się w Hjortahammar. Możemy tam zobaczyć liczne kamienne kręgi, miejsca kultu oraz cmentarze.
Polonia
Według Głównego Urzędu Statystycznego w Szwecji żyje i mieszka nas ok. 100 000. 30% Polonii mieszka w Stockholmie. Całkiem spore jej skupiska znajdują się w okolicach Goteborga, Malmo oraz w Vasteras.
